Endometrioziste Yumurta Dondurma

Olgun bir yumurtanın (oositin) dondurularak saklanması olarak bilinen yumurta dondurma, kadınlarda üreme potansiyelini korumak için kullanılan bir yöntemdir.

Yumurta hücreleri yumurtalıklardan toplanır, dondurulur ve daha sonra kullanmak üzere saklanır. İlerleyen zamanda gebelik planlandığında dondurulmuş bir yumurta çözülerek laboratuvarda sperm ile birleştirilebilir ve rahminize (in vitro fertilizasyon, tüp bebek) yerleştirilir.

Endometriozis yumurtalık rezervini iki şekilde olumsuz yönde etkileyebilmektedir:

Birincisi bulunduğu dokuda inflamasyon (yangı), kist ve skar (nedbe) dokusu denilen iyileşme dokusuun yerini bağ dokusu alması gibi durumlara neden olarak çevresinde bulunan ve gebelik için gerekli olan yumurtalara zarar vererek,

İkincisi ise ameliyat gereken durumlara yol açarak ameliyat işlemi gereği yumurtalık dokusunda meydana gelen hasarla.

Bu noktada henüz gebelik planlamayan hastalarda ‘yumurta dondurma’ işlemi bu noktada önem kazanır. Yumurta rezervi ciddi oranda azalmadan uygulanacak yumurta dondurma işlemiyle gebelik şansı artacaktır.

Yumurta Dondurma İşlemine Nasıl Hazırlanmalısınız?

Yumurta dondurma işlemine başlamadan önce aşağıdakiler de dahil olmak üzere bazı tarama testleri yapılmalıdır.

Yumurtalık rezerv testleri:

Yumurtalarınızın miktarını ve kalitesini belirlemek için, doktorunuz adet döngüsünün üçüncü gününde kanınızdaki folikül uyarıcı hormon (FSH) ve östradiol ve anti-müllerian hormon (AMH) değerlerinize bakacaktır. Sonuçlar, yumurtalıklarınızın doğurganlık ilaçlarına nasıl tepki vereceğini tahmin etmede yardımcı olacaktır. Yumurtalıkların durumunu değerlendirmek için ilave kan testleri ve yumurtalıkların ultrasonografisi kullanılacaktır.

Bulaşıcı hastalık taraması:

Bulaşıcı hastalığı olan hastalarda yumurtaların farklı yerde depolanması gerekeceğinden HIV(AIDS) ve hepatit gibi belirli bulaşıcı hastalıklar için tarama yapılacaktır.

Yumurta Dondurma İşlemi Sırasında

Yumurta dondurma işleminde birden fazla aşamaya vardır. Bunlar:

Yumurtaların büyütülmesi (ovulasyon indüksiyonu),
Yumurtaların toplanması (oocyte pick-up) ve
Dondurulmasıdır.

Yumurtaların Büyütülmesi (Ovulasyon indüksiyonu)

Adet döngünüzün başlangıcında, normal olarak her ay gelişen tek bir yumurtadan ziyade, birden fazla yumurta üretilmesi için sentetik hormonlarla tedaviye başlayacaksınız.

Bunun için aşağıdakiler de dahil olmak üzere birkaç farklı ilaç gerekebilir:

Yumurtalık uyarımı için kullanılan ilaçlar:

Yumurtalıklarınızı uyarmak için, folikül uyarıcı hormon veya insan menopozal gonadotropinler gibi ilaçlar

Erken yumurtlamayı önlemek için kullanılacak ilaçlar:

Erken yumurtlamayı önlemek için, bir gonadotropin salgılatıcı hormon agonisti veya bir gonadotropin salgılatıcı hormon antagonisti gibi ilaçlar

Tedavi süresince doktorunuz takipleriniz sırasında yumurtaların olgunlaştığı sıvı dolu yumurtalık kistlerinin (foliküllerin) gelişimini izlemek için, vajinal ultrasonografi yapacaktır. Kan testleri yumurtalık uyarıcı ilaçlara cevabınızı ölçmek için kullanılacaktır. Östrojen seviyeleri tipik olarak foliküller geliştikçe artar.

Foliküller yumurta toplanması için hazır olduğunda – genellikle 8 ile 14 gün sonra – insan koryonik gonadotropin veya diğer ilaç enjeksiyonları yumurtaların olgunlaşmasına yardımcı olabilir.

Yumurta toplama

Yumurta toplama, genellikle bir klinikte, hafif anestezi altında yapılır. Vajinadan ultrasonografi yaparken, iğne ile bu yumurtalar toplanır. Daha teknik olarak şu şekilde açıklayabiliriz. Bu prosedür sırasında folikülleri tanımlamak için vajinaya bir ultrason probu yerleştirilir. Bir iğne daha sonra vajinadan bir folikül içine yönlendirilir. Yumurtayı folikülden çıkarmak için iğneye bağlı bir emme cihazı kullanılır. Çok sayıda yumurta folikülünüzden yaklaşık 15 ile 20 dakika içinde çıkarılabilir.

Dondurma

Döllenmemiş yumurtalarınız alındıktan kısa bir süre sonra, tüm biyolojik aktivitelerini durdurmak ve gelecekteki kullanımlarında onları korumak için soğutulur. Dondurma işlemi sırasında buz kristallerinin oluşmasını önlemek için kriyoprotektanlar olarak adlandırılan maddeleri kullanabilir.
Kriyoprotektanlar, esas olarak aşağıdakileri içeren iki dondurma yönteminden biriyle kullanılır:

Yavaş dondurma yöntemi: Bu yöntemde, başlangıçta düşük konsantrasyonlarda kriyoprotektanlar kullanılır. Sıcaklık kademeli olarak azaldıkça ve yumurta metabolik oranları azaldıkça, daha yüksek kriyoprotektan konsantrasyonları kullanılır. Yavaş dondurma yöntemi, yumurtaları kriyoprotektanlarda toksinlere maruz kalmadan korumak için de kullanılabilir.

Vitrifikasyon: Bu yöntemde, başlangıçta daha yüksek kriyoprotektan konsantrasyonları, hücre içi buz kristallerinin oluşması için zamana sahip olmadığı kadar hızlı bir şekilde soğutma ile birlikte kullanılır.

İşlemden Sonra

Tipik olarak işlemden sonra normal aktivitelerinize bir hafta içinde başlayabilirsiniz. Tedavi sürecinde istenmeyen gebeliği önlemek için korunmasız ilişkiden kaçınmanız gerekmektedir.

İşlemden sonra aşağıdaki yakınmalardan biri varsa doktorunuza başvurun:

Yüksek ateş (38.6 C)
Şiddetli karın ağrısı
24 saatte 2 kilodan fazla kilo alımı
Ağır vajinal kanama – saatte ikiden fazla ped doldurma
İdrar yapmada zorluk

İntrasitoplazmik sperm enjeksiyonu (ICSI)

Dondurulmuş yumurtalarınızı kullanmaya karar verdiğinizde, öncelikle yumurtalar çözülecek daha sonra bir laboratuvarda sperm ile birleştirilecek ve sizin rahminize yerleştirilecektir.

Taze veya dondurulmuş embriyolara kıyasla, dondurulmuş yumurta kullanıldığında gebelik oranlarının daha düşük olabileceğini unutmayın. Yani yumurtanızı dondurmak yerine, bir spermle birleşmiş halde dondurursanız şansınız daha yüksektir.